Embriyo donasyonu; hem sperm hem de yumurta bağışçısından alınan üreme hücrelerinin laboratuvar ortamında döllenerek elde edilen embriyonun anne adayının rahmine transfer edilmesi işlemidir.
Genetik hastalık taşıyan ve bunu gebeliğe aktarma riski bulunan çiftler de embriyo donasyonu yöntemine başvurabilmektedirler.
Çiftleri en çok korkutan durumların başında gelen açıklanamayan infertilite (kısırlık) problemi her geçen gün daha çok çifti ilgilendiren bir konu haline gelmektedir.
Sağlıksız beslenme, sigara ve alkol kullanımı, aşırı kilo gibi etmenlerin günümüzde özellikle genç bireylerce yaygın oluşu infertilite (kısırlık) gibi sağlık sorunlarını meydana getirebilmektedir. Günümüzde çocuk sahibi olmanın da oldukça ileri yaşlara kayması çocuk sahibi olmayı zorlaştırmaktadır.
Çeşitli sebepler nedeniyle gebelik elde etmekte zorlanan çiftler son çare olarak donasyon işlemine başvurmaktadır.
Hem anne adayının hem de baba adayının üreme hücrelerinde üremeye engel sağlık problemleri mevcut olduğunda ve gebeliğin hiçbir şekilde sağlanamadığı durumlarda uygulanan yardımcı üreme yöntemine embriyo donasyonu denmektedir.
Tüp bebek tedavisinde üreme hücrelerinin döllenmesi aşamasında, ihtiyaç duyulandan daha fazla embriyo hücresi elde edilebilmektedir.
Fazla olan embriyolar daha sonra transfer edilmek üzere hastaların bilgisi ve izni dahilinde dondurularak saklanabilmektedir. Dondurulan bu embriyolar hastanın izin vermesi durumunda farklı işlemler için kullanılabilmektedir.
Embriyolarının dondurulmasına onay veren kişiler, embriyolarının bilimsel çalışmalarda kullanılması veya hamilelik için başka bir kadına bağışlanması seçeneklerine sahiptir.
Embriyo bağışında, hastaların güvenlikleri açısından kişisel bilgiler gizli tutulmaktadır. Üreme hücrelerinin alındığı donörler ile donasyonun uygulanacağı çiftler birbirlerini asla görememektedir ve tanımamaktadır.
Çiftlerin kişisel ve iletişim bilgileri kimse ile paylaşılmamaktadır. Donasyon işlemi sonrasında çift, çocuğun yasal anne babası olmaktadır.
Tüp bebek uygulamasından farklı olarak embriyo donasyonu işleminde anne adayına yumurta uyarımı veya gelişimi için tedavi uygulanmamaktadır. Yalnızca rahmin gebelik için hazırlanması amacıyla ilaç tedavisi uygulanmaktadır.
Embriyo donasyonu işlemi öncesinde, çiftlerle tıbbi geçmişleri ve eğer tüp bebek işlemleri uygulanmış ise önceki tüp bebek süreçleri görüşülmektedir. Anne ve baba adayından gerekli tahliller ve testler istenerek çiftlerin donasyon işlemi için uygun olup olmadıklarına bakılır.
Anne ve baba adayına en uygun yumurta ve sperm donörlerini (verici) bulmak amacıyla detaylı bir şekilde araştırma yapılmaktadır. Anne ve baba adayının çeşitli özellikleri ile, donörlerin çeşitli özellikleri eşleştirilmektedir.
Bu noktada önem gösterilen kısımlar fiziksel ve etnik özellikler, kan grubu gibi benzerliklerdir. Donasyon işlemi için uygun olan donörlerin detaylı aile geçmişi aile ve sağlık bilgileri alınarak donörler, hormon testleri ile genetik ve bulaşıcı hastalık taramasından geçirilmektedir.
Embriyo donasyonu işlemi öncesinde anne adayının rahminin gebeliğe hazır olması amacıyla ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Bu aşamada hastanın verilen ilaçları düzenli bir şekilde kullanması gerekmektedir.
Embriyo donasyonu işleminde anne adayının düzenli olarak ya da ilaç yardımıyla adet görüp görmemesi transfer öncesi rahmin gebeliğe hazırlanması aşamasında oldukça önemlidir.
Anne adayı adet görüyorsa; adetin 21. gününde hormonları baskılayacak ilaçlar kullanılır. Anne adayı haplar ile adet görüyorsa, iğne yapılacak gün değişmektedir. Yumurta donörü (verici) ile anne adayının tedavisi paralel olarak sürdürüleceğinden, yumurta vericisine de yumurta geliştirici ve arttırıcı ilaçlar verilmeye başlanmaktadır.
Ovulasyon indüksiyonu sağlayan bu ilaçlar ortalama 10-12 gün süre ile kullanılmaktadır. Eğer anne adayı menopoz gibi nedenlerden ötürü artık adet görmüyorsa, donörün tedaviye başlayacağı gün, anne adayıda direk tedaviye başlayabilmektedir.
Embriyo donasyonu tedavisinin bu aşamasında, anne adayının ve donörünün ilaçlara başlamasının üzerinden yaklaşık 10-12 gün geçmesinin ardından, geliştirilen yumurtalar donörden toplanarak ve aynı gün sperm bankasından, baba adayına özel olarak getirilen sperm hücresiyle döllenmektedir.
Embriyo donasyonu tedavisinin son aşaması olan embriyo transferinde, döllenen embriyolar 5. güne geldiklerinde, anne adayının rahmine, acısız ve ağrısız şekilde, ultrason eşliğinde embriyonun transferi yapılmaktadır.
Anne adayının bebeği karnında taşıdığı dönemde, bebek annenin kordan bağından beslendiği için annenin RNA’sı ve epigenetiği de bebeğe geçirmektedir.
Embriyo donasyonu tedavisine karar veren çiftler kendilerine embriyo donörü olarak seçilecek olan yumurta donörü ve sperm donörünün özelliklerinin kendi genetik ve kültürel yapılarıyla hatta eğitim düzeyleriyle uyumlu olmasını istemektedirler. En önemlisi ise sağlıklı bireyler olmasını istemektedirler.
Embriyo donasyonu tedavisinde öncelik sağlıklı ve doğurgan bireyler ile anne ve babaya benzer, aynı kan uyumuna sahip, sağlıklı bebekler elde etmektir. Burada önemli olan doğurganlık ihtimalini arttırabilmektir.
Yapılan tetkiklerin ve incelemelerin sonucunda çiftlerin her ikisinden de gebelik için gerekli olan yumurta ve sperm üreme hücrelerinin elde edilememesi durumunda embriyo nakli uygulanmaktadır.
Bu noktada dikkat edilmesi gereken, anne adayından sağlıklı yumurta, baba adayından ise canlı sperm elde edilip edilemeyeceğidir. Çiftlerin her ikisinde de üreme için sağlıklı yumurta ve sperm bulunmuyor ise çiftlerinde isteği üzerine embriyo donasyonu sürecine başlanabilmektedir.
Bağışlanan embriyolar, her iki partneri de içeren tedavi edilemez infertiliteye sahip çiftlerde ve embriyo ile ilişkili olduğu düşünülen tekrarlayan gebelik kaybı veya genetik bozukluklara sahip çiftlerde, embriyo transferi yöntemi ile kullanılmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, yumurta, sperm ve embriyolar da dahil olmak üzere doku bağışında bulunan kişilerin test edilmesi için katı kurallar uygulamaktadır. Bunun yanında tıp teknolojisindeki hızlı gelişmeler günümüze dek açıklamakta zorlandığımız pek çok problemi tanımlamamızı ve çareler üretmemizi sağlamaktadır.
Bu konudaki en güzel örneklerden bir tanesi daha henüz gebelik oluşmadan önce gebeliğin sağlığının belirlenmesini sağlayan “embriyoda genetik tanı” imkanıdır. Bebeğin henüz 7-8 hücreli bir embriyo aşamasındayken sağlığı açısından incelenmesi mümkündür. Bu şekilde hasta veya genetiği bozuk bir embriyonun rahim içerisine yerleşmesi ve sağlıksız bir gebeliğin oluşması baştan önlenmektedir.
Alıcıların değerlendirilmesi tüp bebek tedavisi uygulanan hastalar ile benzerdir. Bu, kan grubu ve Rh faktörü de dahil olmak üzere her iki partnerin kapsamlı bir tıbbi geçmişini ve HIV, hepatit, gonore, klamidya ve sifiliz gibi cinsel yolla bulaşan hastalıkların test edilmesini içermektedir.
Alıcılara, donör embriyolarını kullanma kararının karmaşıklığı konusunda bir aile veya kadın hastalıkları ve doğum sağlığı uzmanı tarafından danışmanlık yapılmalıdır. Alıcının pelvik muayenesi ve rahim değerlendirmesi yapılmalıdır.
Anne adayı 45 yaşın üzerinde ise kalp fonksiyonunun değerlendirilmesi ve gebeliğe bağlı hastalıkların riski de dahil olmak üzere kapsamlı bir değerlendirme yapılmalıdır. Ayrıca, alıcının yüksek riskli gebelik konusunda uzmanlaşmış bir doktora görünmesi tavsiye edilebilir.
Embriyo Bağışı, gebe kalmaya çalışan infertil çiftler için bir umut kaynağıdır. Embriyolarını gelecekteki kullanım için onları korumak, atmak veya embriyoları infertil bir çifte bağışlamayı isteyip istemedikleri donör çiftin kendi takdirindedir. Ancak Embriyo Bağışı aşağıdaki durumlarda çiftlere yardımcı olmaktadır:
Hem donör hem de alıcı, embriyo bağışlama ve alma kararının karmaşıklığı konusunda bir aile veya kadın hastalıkları ve doğum sağlığı uzmanları tarafından bilgilendirilmelidir.
Bu konsültasyon, bağışçı bilgilerinin serbest bırakılması hakkında bir tartışma ve bağışçılar ile bağışlanan embriyolardan kaynaklanan çocuklar arasında gelecekte yapılacak temas hakkında bir tartışma içermelidir.
Alıcılar, potansiyel çocuklara durumu açıklama dahil olmak üzere biyolojik olmayan ebeveynlik ile ilgili konularda danışmanlık alabilirler. Donörlerin bilindiği durumlarda, donörler, alıcı ve sonraki çocuklar arasındaki potansiyel ilişki araştırılmalıdır.
Embriyo bağışı ile elde edilen başarı oranları, dondurulma esnasındaki embriyoların kalitesine, yumurta temin eden kadının yaşına ve transfer edilen embriyo sayısına bağlıdır. Dondurulan üreme hücreleri ile dondurulmamış üreme hücreleri arasında hiçbir kalite farkı bulunmamaktadır.
Embriyo bağış işleminden önce, bir donör çiftinin izlemesi gereken bazı prosedürler vardır: Donör çift embriyoların kalitesini kontrol etmek için bazı testlere tabi tutulması gerekmektedir. Bu testler HIV, Hepatit, Sifiliz ve Belsoğukluğu gibi bulaşıcı hastalıkların tespit edilmesini içerebilir.
Donör çiftin daha sonra bir çiftin benzersiz tıbbi geçmişinin incelendiği bir tarama sürecine girmesine izin verilir. Embriyo bağış süreci ile ilgili her türlü bilgiyi, riski ve daha fazlasını öğrenmek isterseniz bize ulaşabilir ve destek ekibimiz ile ya da direkt olarak doktorlarımız ile görüşebilirsiniz.
Bazı çiftler, gebe kalma sorunları olan çiftlerin gebelik sağlamaları amacıyla onlara yardımcı olmak amacıyla bağışta bulunabilirler. Yumurta, sperm veya embriyo bağışlamak gebelik sağlamayan çiftler için harika bir armağandır.
Embriyo bağışı, çiftlerin tüp bebek tedavisinden kalan kullanılmayan embriyoların başka çifte bağışlandığı üçüncü taraf üreme şeklidir. Tüp bebek yöntemi ile ilk tedavi başarısız olmasının ardından fazla miktarda döllenmiş yumurta (embriyo) oluşmaktadır. Bununla birlikte, donmuş embriyolar çiftlerin isteğe bağlı olarak dondurulabilir ve daha sonra kendilerince veya başka çiftler tarafından kullanılabilir.
Embriyolar başka bir kişiye veya çifte bağışlandığında, donör çift, çeşitli yollarla gebelik sağlayamayan çiftlerin bebek sahibi olabilmelerine imkan vermektedirler. Donör embriyoları implant edilip başarılı bir gebelik haline gelmesi umuduyla uterusa aktarılır.
Embriyo bağışındaki donörlerden, gerekli tıbbi tarama testleri gibi belirli masraflar dışında herhangi bir ücret alınmamaktadır. Hastalar tipik olarak, ilk tüp bebek tedavisine başlamadan önce embriyo oluşturmak amacıyla yumurta ve sperm alınmadan önce sağlık sorunları açısından taranmaktadır.
Dondurulmuş embriyo transferinden önce tüm embriyolar çözülme sürecinden kurtulamaz ancak 3.günde dondurulmuş embriyoların yüzde 70'i ve 5. günde dondurulmuş embriyoların yüzde 90'ı hayatta kalmaktadır. Donör embriyo alıcılarında gebelik oranları, kendi donmuş embriyosunu transfer eden çiftlerden daha düşüktür.
Böyle bir durum imkansızdır, ancak yine de birçok insan için önemli bir endişe alanıdır. Hastaların ve bağışçıların güvenlikleri son derece önemli olmakla beraber hukuki olarak korunma altındadır. Hastaların ve bağışçıların bilgileri hiçbir şekilde paylaşılmamaktadır. Bu kişilerin yüz yüze gelme ihtimalleri söz konusu değildir.
Evlat edinme terimi, yasal olarak bir çocuğun doğumdan sonra başka bir aileye yerleştirilmesini ifade etmek için kullanılmaktadır. Gebelik sağlanmamışken ve bir bebek dünyaya gelmemişken embriyolar bağışlandığı için, aynı yasalar altında değerlendirilmemektedir. Embriyo bağışı sürecini yönetmek için yasal anlaşmalar ve sözleşme hukuku kullanılmaktadır. Hem embriyo vericileri hem de alıcılar, eşleştirilmeden önce istenen iletişim miktarını seçebilmektedirler.
Bu nedenle tercihler göz önünde bulundurularak eşleşmeler yapılabilmektedir. Bir eşleşme yapıldıktan sonra, her iki çiftin de üzerinde anlaştığı şartlara göre bir sözleşme imzalanabilmektedir.
Embriyo donasyonu ile hamile kalan anneye, işlem öncesinde gebeliği sürdürebileceğine dair değerlendirmeler yapılmaktadır. Bu nedenle gebelik esnasında bir problem yaşanma olasılığı oldukça düşük olmaktadır. Tüm gebeler gibi sağlıklı beslenilmeli, düzenli hekim kontrollerine gidilmeli, gerekli ilaçlar alınmalı ve stresten uzak durulmalıdır.
Çoğu alıcı, başarısız tüp bebek tedavisinde uzun bir geçmişi olan çiftlerdir, donör embriyo tedavisi bu çiftlerin son şanslarından biridir denilebilir. Çeşitli sağlık sorunları nedeniyle gebe kalamayan çiftler ve genetik hastalıklara sahip çiftler potansiyel alıcılar olabilirler.
Bağış Yaparsam Ve Bir Çocuk Doğarsa, İrademiz Veya Mülkümüz İçin Herhangi Bir İddiaları Olabilir Mi? Hayır. Donör bağışçılarının veya alıcılarının birbirleri üzerinde hiçbir hukuki hakları veya sorumlulukları bulunmamaktadır.
Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilir ve uzman doktorlarımızdan bilgi alabilirsiniz.